در روستای اوره چه درخت گردویی بکاریم؟

یکی از محصولات باغی و اصلی ترین محصول تجاری روستای زیبای اوره گردو است. در اوره درختان گردوی فراوانی وجود دارد که قدمت آن ها بیش از چهارصد سال است. به عنوان یکی از بزرگترین و کهن ترین درختان گردوی اوره می توان به درخت گردوی باغ قوچ احمد اشاره کرد. مالکین برخی از درختان گردوی اوره بیش از یک صد نفر هستند. چرا که با گذشت نسل های متمادی از صاحب اصلی آن درخت، گردوی درخت مزبور بین نسل های بعد به شراکت تقسیم می شده و اکنون حجم این شراکت به وضعیت شگفت انگیزی رسیده که سبب شده بسیاری از افراد از سهم خود به طور کلی صرف نظر کنند. در گذشته به دلیل رسیدگی خوب از لحاظ تغذیه آب و مواد معدنی مورد نیاز درختان گردو، این درختان محصول فراوانی می داده اند. به طوری که فقط برداشت از آن ها چندین روز به طول می انجامیده است. در حال حاضر این درختان گردو کمتر مورد توجه مالکین آن قرار می گیرد. یکی به این دلیل که رسیدگی به این درختان و در نتیجه محصولات آن در حد و کیفیت لازم نیست و دوم این که از نسل های جدید، کسی که توانایی بالا رفتن از این درختان را داشته باشد و بتواند آن ها را از ارتفاع سر به فلک کشیده شان به زیر بیاندازد وجود ندارد. بنا بر این عملا محصولی به دست نمی آید. 

 

 از درختان کهن که بگذریم، درختان جوان و رایج در روستا نیز معمولا در ارقامی هستند که رشد طولی زیادی دارند. این رشد طولی در مزارعی که درختان خودروی دیگری همچون چنار و سپیدار نیز وجود دارد، در رقابت برای رسیدن به نور خورشید، چندین برابر می شود و عملا برای مالکین آن ها استفاده از محصول آن امکان پذیر نیست. 

این مشکل به روستای اوره اختصاص ندارد. برخی از دیگر روستاهای نطنز نیز همین گونه هستند. در برخی از دیگر شهرها و روستاهای ایران که چنین مشکلی وجود دارد، در سال های اخیر با روش سرشاخه کاری، به اصلاح ارقام این نوع درختان گردو، با همکاری جهاد کشاورزی منطقه پرداخته اند. در نطنز، چنین همکاری ای از سوی جهاد کشاورزی در روستای اوره و حتی برخی دیگر از روستاهایی که اطلاع داریم دیده نمی شود. 

در تصویر طرح تعویض تاج درختان گردو و تبدیل آن ها به ارقام اصلاح شده را مشاهده می کنید که با همکاری جهاد کشاورزی اهر و در سطح گسترده ای در این شهرستان انجام شده است.  (منبع: سایت روستای زیبای اوره www.ooreh.ir)

از یک سو  دهیاری و شورای روستای اوره باید در این زمینه یک مطالبه پیگرانه از جهاد کشاورزی نطنز داشته باشند و از سوی دیگر جهاد کشاورزی نطنز باید این احساس مسئولیت را نسبت به افزایش بهره وری باغداری منطقه داشته باشند تا با همتی فراگیر رتبه نطنز در محصول خشکبار با افزایش قابل ملاحظه ای رو به رو باشد. امیدواریم که این فعالیت نه چندان دور و در همین سال رونق تولید اتفاق بیفتد. 

تصویر نمونه ای از درخت گردوی سرشاخه کاری و اصلاح شده. 

حال به پاسخ به این سوال می رسیم که در روستای زیبای اوره چه نوع درختان گردویی بکاریم؟ 

هم خاک و هم وضعیت آب و هوایی روستای اوره به گونه ای است که درخت گردو با آن سازگاری بسیار خوبی دارد. اما یکی ازمشکلاتی که در روستای اوره وجود دارد، سرمای بهاره است. در اغلب سال ها با گرمی هوا در اسفند ماه و شکوفا شدن درختان، در فروردین ماه سرمایی ظاهر می شود که شکوفه های باز شده یا جوانه های تازه شکفته شده درختان را زده و از بین می برد. لذا در بیشتر سال ها شاهد کاهش محصول گردو هستیم. 

برای رفع این مشکل بهترین ارقام گردویی که می تواند در روستای اوره مورد استفاده قرار گیرد باید از انواع زیر باشد: 

1. دیر گل باشد تا در سرمای بهاره از بین نرود 

2. از ارقامی باشد که پر بازده و پر محصول باشد. در این زمینه برای کسانی که اهداف تجاری دارند پیشنهاد می شود از گردوی خوشه ای نیز استفاده نکنند. گردوی خوشه ای برای مصرف شخصی مناسب است اما به دلیل بار بیش از حد، اندازه گردوها و کیفیت آن ها بازار پسندی مطلوب را ندارد. به جای ان از ارقام پربار، چند قلو استفاده شود نه خوشه ای. 

3. از ارقامی باشد که رشد طولانی بیش از حد نداشته باشد. گردو های کوتاه چند مزیت دارد: کاهش هزینه کارگر برای چیدن گردو، کاهش خطر افتادن از ارتفاع و آسیب افراد برای پایین نمودن گردو، ایجاد قابلیت کشت متراکم در باغ و عدم مزاحمت درخت گردو برای سایر گیاهان و درختان. 

4. از ارقامی باشد که بتواند تحمل زمستان های سخت منطقه را داشته باشد. برخی از درختان گردو نسبت به سرمای پایدار و سخت زمستانی، طاقت لازم را ندارند و خشک شده یا کیفیت باردهی آن ها ضعیف می شود. برای حل این مشکل باید به ارتفاع اوره از سطح دریا توجه داشت. ارتفاع مزارع مختلف روستای اوره از سطح دریا را می توانید از اینجا مشاهده کنید. 

اما به صورت عملی اگر بخواهیم ارقام مطلوبی از درخت گردو در اوره را پیشنهاد کنیم به طوری که با تمام شرایط چهارگانه فوق سازگار باشد، بهترین ارقام، ارقام زیر است: 

1. گردوی امام علی علیه السلام رقم پربار HT اچ تی. این رقم،‌ رقمی اصلاح شده است که در روستای اوره به طور آزمایشی جواب داده و امکان عرضه آن به باغداران عزیز، پس از اتمام تحقیقات، از سال 1400 فراهم می گردد. ویژگی های خاص این گردو این است که با موقعیت آب و هوایی و خاک منطقه اوره و روستاهای طامه و بیدهند حتی در دره های کوه ها تا ارتفاع 2500 متر از سطح دریا سازگار است. 

برخی از درختان گردو، اگر یک سال بار فراوان بدهند در سال بعد،‌ استراحت می کنند و در منطقه به این درختان گردو اصطلاحا سال آور یا سال یار گفته می شود. رقم گردوی اچ تی کرکس سال آور نیست و همیشه پربار است. 

دیر گل است و نه تنها سرمای بهاره به آن آسیب نمی زند بلکه مقاومت آن به سرما و گرما به طور کلی زیاد است. 

رقم گردوی اچ تی خوشه ای نیست تا سبب ریز و بی کیفیت شدن گردو ها باشد. بلکه به صورت کپه های سه الی چهار تایی، درشت، بدون پوکی و با کیفیت عالی است.

رقم اچ تی به عنوان یک ژنوتیپ برتر گردو، بدون دستکاری ژنتیکی و GMO بودن، به بسیاری از آفت ها و از جمله بلایت مقاوم است. 

اندازه درخت کوتاه است و برای برداشت محصول، نیازی به بالا رفتن از آن نیست. به همین دلیل هزینه برداشت شما را بسیار بسیار کاهش می دهد.

گردوی امام علی زودبازده است و از حیث عملکرد، از معروف ترین رقم تجاری دنیا یعنی رقم چندلر هم، عملکرد بیشتری دارد. 

از حیث مقاومت به سرما در زمستان، گردوی امام علی بسیار مقاوم (چندلر نسبتا مقاوم و فرنور مقاوم) است. از حیث مقاومت به سرمای بهاره نیز گردوی امام علی دیرگل بوده و در اواخر فروردین و بعد از سرمای بهاره، بیدار شده و گل دهی دارد(چندلر و فرنور در اوایل اردیبهشت بیدار می شوند). 

یکی از ویژگی های منحصر به فرد گردوی امام علی علیه السلام این است که نیاز به ارقام گرده افشان ندارد و خود گرده افشان است. اما اغلب گردوهای تجاری معمولا نیاز به گرده افشان نیز دارند.

میزان عملکرد گردوی امام علی علیه السلام رقم HT، دو برابر گردوهای تجاری مشهور دنیاست(بین شش الی نه تن در هکتار. مقدار رایج بین سه الی چهار تن است).

یکی از ویژگی های ارقام مناسب این است که باید زود خزان شوند تا هم به سرمای پاییزه برخورد نکنندو هم برای سال بعد عملکرد بهتری داشته باشند. گردوی امام علی علیه السلام از ارقام زود خزان است. 

برکت نام امام علی علیه السلام بر این رقم گردو و ویژگی های فوق العاده ای که از آن وجود دارد، می تواند تحولی را در آینده باغات گردوی روستای اوره و دیگر روستاهای اطراف نطنز داشته باشد. 

2. گردوی رقم فرانسوی فرنور که حتما باید با ترکیب رقم گرده افشان روندیا فرانکت یا فرنت با هم کاشته شوند و نیاز به گرده افشان دارد. در میان هر ده نهال فرنور یک نهال گرده زا لازم است. گردوی فرنور Fernor برای منطقه اوره و کلا تا ارتفاع 1800 متر از سطح دریا عملکرد خوبی دارد و عالی است. مغز سفید، دیرگل، درشت، پربار و مقاومت به برخی از بیماری ها از ویژگی های مهم این گردو به شمار می رود. در اوره، بیدهند و طامه رقم مشهور چندلر(تا ارتفاع 1300 از سطح دریا) در موقعیت های خاصی جواب می دهد اما فرنور مطلوب تر است و گردوی امام علی ع از هر دوی این ها بهتر و عالی تر. 

 رقم فرنور یک رقم دستکاری شده ژنتیکی GMO فرانسوی و رقم چندلر نیز یک رقم دستکاری شده ژنتیکی و تراریخته آمریکایی است. 

3.  گردو رقم کانادایی: این گردو هم در منطقه اوره جوابگو است. اما در زمستان های خیلی سخت، در صورت سرمای طولانی باید اقدامات مراقبتی را نسبت به آن به عمل آورد. رقم کانادایی هم زودبازده ، دیرگل و پربار است. کوتاه قد بوده و کیفیت گردوی آن کیفیت خوبی است. در اوره و مناطق اطراف‌، حیواناتی مانند گراز، با هدف تعیین قلمرو برای رقبایشان، یکی از درختانی که به آن علاقمندند و به پوست آن آسیب می زنند، گردو کانادایی است. بنا بر این اگر از این رقم می کارید، تدابیر لازم را باید داشته باشید. 

4. گردو هاوارد: گردوی هاوارد نیز یکی از ارقام تجاری خوب دنیاست که هم درشت دانه است، هم با عملکرد بالا و هم سفید و دیرگل و پوست کاغذی. 

5. گردو خوشه ای تخم مرغی دیر گل. این رقم، از گردو خوشه ای معمولی که به گردو اسرائیلی مشهور است، بهتر است. دقت کنید که هیچ گردویی به نام گردوی اسرائیلی وجود ندارد. گردویی که همه جا به گردو اسرائیلی مشهور است، گردوی خوشه ای چالوس ایران است که در همه جای دنیا با عنوان Persian Walnut شناخته می شود و تنها در ایران است که به آن گردوی اسرائیلی می گویند.  

اگر نسبت به این مقاله، سوالی دارید می توانید در بخش نظرات مطرح کنید. 

(منبع: سایت روستای زیبای اوره www.ooreh.ir)

(پ.ن: مطالبی که زیر کلیدواژه های مقاله با عنوان مطالب پیشنهادی آمده، از سرور بلاگ اسکای هست. چنین مطالب زردی اصلا مورد توصیه ما نیست و جدی نگیریدشون. تبلیغاته. ما مجانی از سرورشون استفاده می کنیم اونا هم تبلیغاتشون رو می زنن، شما هم به خوبی خودتون عفو بفرمایین.)